Wieści z Fryderykowskiej

To „Gazeta Bydgoska”, a nie „Dziennik Bydgoski” jest najstarszym zachowanym do dziś czasopismem wydawanym po polsku w naszym mieście.

<!** Image 2 alt="Image 159918" sub="Wojciech Banach z prawdopodobnie jedynym zachowanym egzemplarzem „Gazety Bydgoskiej”. Fot. Dariusz Bloch">„Dziennik Bydgoski jest najstarszą bydgoską gazetą wydawaną w języku polskim, która w całości zachowała się do naszych czasów. Ukazywał się bez przerwy od początku 1908 r. (numer okazowy z 1907 r.) do 3 września 1939 r.” - podała niedawno Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna, zapraszając na prezentację odnowionego egzemplarza „DB”. Ale biblioteka jest w błędzie. Wystarczy zajrzeć do „Historii Bydgoszczy”, aby dowiedzieć się, że „Dziennik Bydgoski” zaczął ukazywać się 1 kwietnia 1902 roku, a najstarszą polską gazetą wydawaną w Bydgoszczy była „Straż Polska” (pierwszy numer 1 października 1891 roku). Po upadku tego tytułu pojawiła się „Gazeta Bydgoska”. Pierwszy numer ukazał się 1 stycznia 1898 roku.

Dotarliśmy do 286. numeru „Gazety Bydgoskiej”, będącego w posiadaniu znanego poety i kolekcjonera Wojciecha Banacha. Na winiecie, poza tytułem, widnieją hasła: „Prawdą a Bogiem!”, „Wolność, Równość, Braterstwo” oraz rycina przedstawiająca Stare Miasto.

Na „listwie” poniżej winiety czytamy: „Gazeta Bydgoska wychodzi codziennie z wyjątkiem poniedziałków i dni poświąteczncyh. Jako dodatki otrzymuje każdy bezpłatnie „Dodatek Ilustrowany” oraz „Humor i Satyra” i od czasu do czasu 16 stronnic pieśni polskich. Przedpłata kwartalna wynosi w miejscu 1 markę, z odnoszeniem w pon. 1,25 mark.; na pocztach 1 mrk., z odnoszeniem w dom 1,40 mrk. Ogłoszenia przyjmujemy za opłatą 15 fen. od wiersza jednołamowego lub tego miejsca”. Jest też informacja, że „Drukarnia i ekspedycya „Gazety Bydgoskiej” znajduje się przy ul. Fryderykowskiej nr. 46”. - Chodzi o Friedrichstrasse, którą Polacy nazywali „Fryderykowską”. To dzisiejsza Długa, a numer po zmianach prawdopodobnie 17 - wyjaśnia Wojciech Banach.

<!** reklama>O czym dowiedzieli się bydgoszczanie w środę, 13 grudnia 1899 roku? Na pierwszej stronie porcja „Wiadomości wojennych” - z frontów wojny burskiej. W „Wiadomościach politycznych” tekst następujący: „Wreszcie doczekaliśmy się zniesienia zakazu łączenia się towarzystw politycznych”. „Wiadomości potoczne”: „Nakło. Jarmark odbył się tutaj w piątek, z okolicy przybyło wielu ludzi, zwłaszcza spęd bydła i nierogacizny był znaczny”, „Koronowo. Wicher wyrządził po wsiach okolicznych wielkie szkody”, „Inowrocław. Kupiec Lachmann sprzedał dom przy ulicy Szerokiej pod liczbą 2 za 25000 marek kupcowi M. Schendel”. Kącik porad praktycznych, na przykład jak myć butelki „po oliwie lub tranie”.

Wiele o życiu ówczesnej Bydgoszczy mówią ogłoszenia. „Codziennie świeżo palona kawa”, „biskwity”, „palony jęczmień” - zachwala zalety swej kawiarni i palarni kawy przy Fryderykowskiej 51 H. Bülck. „J. Zabłocki, Bydgoszcz, ul. Polna poleca Szanownym Rodakom miasta i okolicy swój nowy Browar i Fabrykę Słodu. Piwa moje: bawarskie, białe berlinskie, słódowe, kozłowe i brunatne, najlepszego smakosza zadowolić mogą. Rodacy! popierajcie przemysł własny!”.

Co 111 lat temu mogło być „najpiękniejszym podarkiem na Gwiadkę”? Otóż książka zawierająca „orracye, przemowy, powinszowania (...) kuplety i monologi, zbiór najużywańszych pieśni polskich”.

Na ostatniej stronie znalazła się informacja: „Za druk i redakcyą odpowiedzialny Stanisław Tomaszewski w Bydgoszczy”. Stanisław Tomaszewski wydawał wcześniej również „Straż Polską”. Starał się przeciwstawiać germanizacji. Na łamach apelował: „Uczmy dzieci czytać i pisać po polsku!”. Jak podaje „Historia Bydgoszczy”, „Gazetę Bydgoską” wydawał do 1901 roku, kiedy to sprzedał tytuł i pozostał w Bydgoszczy jako przedstawiciel ukazującej się już w Poznaniu gazety. W marcu 1902 roku nowy właściciel zawiesił wydawanie „Gazety Bydgoskiej”.