Odwiedziliśmy pracownię pana Henryka, która mieści się w oficynie przy ulicy Świętej Katarzyny 4. Dokładnie tutaj, gdzie istniały kiedyś Zakłady Graficzne, w latach świetności zatrudniające 900 osób.
- Pracuję w tym miejscu od czterech lat - mówi Henryk Beszczyński. - Można powiedzieć, że wróciłem tu po dłuższej przerwie, bo przygodę z introligatorstwem zaczynałem właśnie w Zakładach Graficznych. Przyprowadziła mnie tu ponad czterdzieści lat temu ciocia i pamiętam, co mi powiedziała: nie narzekaj, dużo się uśmiechaj i dużo módl, to będziesz długo żył. Toruński zakład był jednym z najlepszych, obok krakowskiego w Polsce. Ceniony był na całym Pomorzu. Niestety, nie poradził sobie z transformacją ustrojową i upadł w 1993 roku. Zakładów Graficznych już nie ma, wszystko sprzedano albo rozkradziono, ale u mnie miłość do książek pozostała i jestem z nimi związany zawodowo cały czas.
Z pokolenia na pokolenie
Byliśmy przekonani, że w dobie Internetu i audiobooków introligator to zawód na wymarciu, ale pan Henryk szybko wyprowadził nas z błędu.
- Nic bardziej mylnego - twierdzi. - Na brak zajęcia nie narzekam. Gdyby przyszedł pan do mnie z książką do oprawy, musiałby pan liczyć się z miesięcznym terminem oczekiwania. Jest sporo osób nieobojętnych na piękno książki. Są one często przekazywane z pokolenia na pokolenie jako pamiątki rodzinne. Poza tym ludzie mają jeszcze szacunek dla słowa drukowanego. Formy internetowe nigdy tego do końca nie wyprą. Ludzie lubią poczuć zapach książki, potrzymać w dłoniach. To nie to, co czytanie w Internecie czy słuchanie audiobooka. Przeważnie moimi klientami są starsi ludzie, ale zdarzają się też i młodzi. O, proszę zobaczyć - tę książkę kucharską z 1932 roku przyniosła mi młoda dziewczyna. Należała do jej babci i chce mieć po niej pamiątkę. Wprawdzie nie jest kompletna, ale ma ponad 100 stron i na pewno jest to cenna rzecz. Dla wnuczki ma znaczenie to, że tę książkę trzymała i korzystała z niej babcia. Czasami książki to relikwie rodzinne. Uważam, że każdy mógłby w ten sposób zadbać o swoje korzenie. Mam klienta, który oprawia książki trzem swoim synom, którzy mają zupełnie inne zainteresowania i umieszcza je na trzech regałach. Po to, by dalsze pokolenia mogły po nie sięgnąć i przekonać się, czym się ojciec czy dziadek interesował.
Trafiają się "białe kruki"
Najczęściej pan Henryk oprawia właśnie stare książki kucharskie, biblie i modlitewniki. Czasami trafiają mu się "białe kruki".
- Największym była ewangelia po grecku, która miała prawie 500 lat. Miałem też do oprawy i naprawy książkę, która była przechowywana gdzieś na strychu na Sybirze. Za jej posiadanie groziła kara śmierci. Kolega odzyskał ją gdzieś z Dolnego Śląska, przywiózł ją do mnie i ma ją teraz oprawioną w skórze.
Oprawy mają różne formy. Dominuje skóra i płótno. Często książka wymaga konserwacji. Pan Henryk wówczas posiłkuje się studentami z Wydziału Sztuk Pięknych UMK.
Są książki, które można oprawić w jeden dzień, ale bywa, że trwa to tydzień, gdy trzeba je wyklejać, naprawiać, szyć. Wszystko zależy od ich stanu. Nieraz nie jest on najlepszy i właściwie niezbyt nadają się do renowacji, ale jeśli stanowią pamiątkę rodzinną pan Henryk podejmuje wyzwanie.
Ręce najważniejsze
Jakie są podstawowe narzędzia pracy introligatora?
- Te oto ręce - pokazuje i śmieje się Henryk Beszczyński. - A do tego klej, kostka introligatorska, nożyce, elementy do zszywania, winkielak i kilka innych.
Klienci bywają różni. Jedni przychodzą z konkretnym zleceniem, inni proszą o poradę. Wówczas introligator przeprowadza "wywiad", czego klient oczekuje, jaką ma wrażliwość estetyczną (a te bywają bardzo różne) i dobiera odpowiednie propozycje. Ceni się różnie, wszystko zależy od pracy, którą musi wykonać i czasu.
- Mam oczywiście też grono stałych klientów - dodaje pan Henryk. - Przychodzą, a przy okazji rozmawiamy sobie o książkach.
Obecnie w Toruniu jest co najmniej czterech introligatorów - tylu przynajmniej zna nasz bohater. A to potwierdza, że zapotrzebowanie na oprawianie książek wciąż jest spore.
- Moje hasło, które mi towarzyszy od lat, to "zadbaj o swoją książkę" - mówi na zakończenie wizyty nasz gospodarz.
Polecamy nasze grupy i strony na Facebooku:
Reklamy "na celebrytę" - Pismak przeciwko oszustom
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Dołącz do nas na X!
Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?
